Uganda's battle to live cheek by jowl with gorillas as numbers rise. - THAT GORILLA BRAND

Ουγκάντα: Άνθρωποι και Γορίλες αγωνίζονται να ζήσουν πλάι πλάι, όσο ο πληθυσμός τους αυξάνεται.

 Από τον Adam Vaughan

Δημοσιεύτηκε στους The Times, στις 5 Φεβρουαρίου 2024 

That Gorilla Brand: Ένα lifestyle conservation brand που αλλάζει τις ζωές των κατοίκων στον Ουγκάντα, βοηθώντας τους να προστατέψουν τους απειλούμενους ορεινούς γορίλες   Διαβάζετε τώρα Ουγκάντα: Άνθρωποι και Γορίλες αγωνίζονται να ζήσουν πλάι πλάι, όσο ο πληθυσμός τους αυξάνεται. 5 λεπτά Επόμενο INSPIRING IMPACT

Ο Rwamutwe και το κοπάδι του ακμάζουν, αλλά χρειάζονται επίσης προσπάθειες προστασίας των χωρικών. (Εικόνα από τον Ian Reid)

Ο Rwamutwe δεν ενοχλείται ούτε ασχολείται ιδιαίτερα με τους πρόσφατους -ανθρώπινους- επισκ΄έπτες. Αυτός ο ασημόραχος γορίλας ηγείται μιας ομάδας 14 Ορεινών Γοριλών, που γευματίζουν με φρούτα και φύλλα στη νοτιοδυτική Ουγκάντα.

Με σωματοδομή που θυμίζει παλαιστή, συνολικό βάρος 200 κιλών και ένα όνομα που σημαίνει "μεγάλο κεφάλι", τούτος ο πίθηκος μασουλάει ράθυμα ευκάλυπτο καθώς ένα πλήθος από iPhones κινούνται προς το μέρος του για να τον φωτογραφίσουν. Οι τοπικοί φύλακες λένε ότι ο Rwamutwe παύει να είναι ήρεμος μόνο όταν γίνονται καυγάδες για χάρη της αγαπημένης του θηλυκιάς.
Στη δεκαετία του 1980, οι πρόγονοι του Rwamutwe ήταν στο χείλος της εξαφάνισης. Σήμερα, περισσότεροι από χίλιοι Ορεινοί Γορίλες ευδοκιμούν σε δύο εναπομείναντες
Αφρικάνικους Δασικούς Δρυμούς.

Το 2018 οι Ορεινοί Γορίλες προβιβάστηκαν επίσημα από «κρίσιμα απειλούμενοι» σε «απειλούμενοι» λόγω των συνδυαστικών προσπαθειών των περιβαλλοντολόγων με τους ντόπιους.
Ωστόσο, μια τέτοια - σπάνια - καλή εξέλιξη κινδυνεύει να γίνει θύμα της δικής της επιτυχίας. Στους πυκνούς οικισμούς γύρω από το σπίτι του Rwamutwe στο
αδιαπέραστο δάσος Bwindi, εικόνες γορίλων υπάρχουν παντού: σε καταστήματα και σχολεία μέχρι και σε σπιρτόκουτα. Η συχνά επαναλαμβανόμενη φράση μεταξύ των ντόπιων είναι ότι οι γορίλες φέρνουν γούρι - γιατί φέρνουν χρήματα μέσω των περιβαλλοντικών ενεργειών και του τουρισμού. Η Kyomukama Kelen, μια κάτοικος του χωριού Hamulindi που επωφελήθηκε από την εγκατάσταση μιας κοντινής παροχής καθαρού νερού, δηλώνει: "Αισθάνομαι καλά με τους γορίλες. Κερδίζουμε πολλά επειδή είναι κοντά." Αλλά αυτή η καλή διάθεση κινδυνεύει να χαθεί από τον αυξανόμενο αριθμό γορίλων και ανθρώπων που ζουν σε όλο και πιο κοντινές περιοχές.
Η Kyomukama Kellen, μια ντόπια, αναγνωρίζει τα οφέλη του να έχει τους γορίλες κοντά.
(Εικόνα από τον Ian Reid)
Ασκείται μεγάλη πίεση στον βιότοπο. Οι γορίλες μπαίνουν στα χωράφια και μπορεί να καταστρέψουν τις καλλιέργειες των ανθρώπων. Προκαλεί ρήξη μεταξύ των ντόπιων και των γορίλων», δήλωσε ο Felix Etobu, δασοφύλακας και ξεναγός στο Bwindi. Προς το παρόν, δεν παρέχεται αποζημίωση εάν οι γορίλες πάρουν το φαγητό των ντόπιων ή καταστρέψουν περιουσίες. Ο Etobu είπε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει.
Οι τουρίστες είναι απαραίτητοι, μιας και αφήνουν χρήματα στον τόπο, αλλά συνηθίζουν τους γορίλες στους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι ανέχονται τους ανθρώπους να έρχονται πιο κοντά τους, αυξάνοντας την πιθανότητα να μολυνθούν οι γορίλες από χολέρα, τύφο, ψώρα από βρώμικα ρούχα και κοινή γρίπη. «Η μεγαλύτερη απειλή για τους γορίλες τώρα είναι η ανθρώπινη ασθένεια». είπε η Δρ Gladys Kalema-Zikusoka, μια καταξιωμένη κτηνίατρος και οικολόγος από την Ουγκάντα.

Οι αριθμοί των γορίλων θα αποκαλυφθούν σύντομα. Μέσα σε μήνες, δεκάδες άνθρωποι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν την πρώτη απογραφή γορίλων από το 2018 εδώ και στο άλλο καταφύγιό τους, το Εθνικό Πάρκο Virunga, πέρα ​​από τα σύνορα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).
Γίνονται προσπάθειες για να σταματήσουν οι γορίλες να πέφτουν θύματα ανθρώπινων ασθενειών.
(Εικόνα από Alamy)
Άλλες απειλές που αντιμετωπίζουν οι γορίλες απεικονίζονται σε μια αφίσα στα γραφεία της οργάνωσης Gorilla που εδρεύει στο Kisoro, της φιλανθρωπικής οργάνωσης που ιδρύθηκε από την Dian Fossey, την Αμερικανίδα πρωτευματολόγου που έγινε διάσημη από την ταινία Gorillas in the Mist. Στη ΛΔΚ, ο κύριος κίνδυνος είναι η σύγκρουση. Στην Ουγκάντα, οι λαθροκυνηγοί και οι παγίδες παραμένουν ένα ζήτημα, σύμφωνα με τον Δρ Samson Werikhe, διευθυντή προγράμματος της οργάνωσης για τη Ρουάντα και την Ουγκάντα.
Οι άνθρωποι που εισέρχονται στο Bwindi κυνηγούν τα πάντα, από χοίρους μέχρι βουβάλια
γορίλες, αλλά οι μεγάλοι πίθηκοι μπορεί να πιαστούν στις παγίδες του λαθροκυνηγού. «Θεωρείται κακοτυχία να συναντήσεις έναν γορίλα
καθώς πας για κυνήγι. Είναι ταμπού [να τους σκοτώσεις]», είπε ο Werikhe.

Συμβαίνουν ακόμα όμως δυστυχήματα. Στο δημοτικό σχολείο St Peter's Rubuguri, τα παιδιά ακόμα
τραγουδούν θλιβερά στιχάκια για έναν λαθροθήρα που πριν από τέσσερα χρόνια σκότωσε τον Rafiki, έναν ασημένιο γορίλα που ήταν ο προηγούμενος αρχηγός στο κοπάδι του Rwamutwe.

Η ανάγκη παροχής εναλλακτικών μέσων διαβίωσης και μείωσης της σύγκρουσης ανθρώπου-άγριας ζωής δείχνουν πόσο σημαντικά είναι τα χρήματα που εισρέουν από τα projects διατήρησης και προστασίας του περιβάλλοντος

Charles Hakimana, 64 ετών, κυνηγούσε όλη μέρα στο Bwindi. Σήμερα αφιερώνει τέσσερις ώρες την ημέρα καλλιεργώντας λάχανα στον «απαλλοτριωμένο κήπο λαθροθήρων» που χρηματοδοτείται από την ομάδα που ίδρυσε η Fossey.

Η Ουγκάντα ​​είναι μια χώρα χαμηλού εισοδήματος. Μερικοί άνθρωποι ζουν σε απόλυτη φτώχεια. Οι οικογένειες με έως και δέκα παιδιά είναι συχνές, ο αναλφαβητισμός είναι υψηλός και ο οικογενειακός προγραμματισμός είναι ακόμα μια μη δημοφιλής πρακτική, γεγονός που καθιστά δύσκολο να εξυπηρετηθούν περισσότεροι γορίλες στη χώρα . Αυτός είναι ο λόγος που διοχετεύονται χρήματα από περιβαλλοντικές προσπάθειες σε σχολεία, εγκαταστάσεις φωτοβολταικών, δεξαμενές και αντλίες νερού.

« Είναι εκπληκτικό ότι στην πραγματικότητα βοηθώντας τις τοπικές κοινότητες, βοηθάω τους γορίλες», είπε ο Leo Gripari.

Γεννημένος στη Βρετανία με Ελληνικές ρίζες, ίδρυσε την That Gorilla Brand, μια «Lifestyle Conservation Brand». Ο Gripari και η σύζυγός του Casey δημιούργησαν την εταιρεία ξεκινώντας από μια τρελ΄η ιδέα το 2018. Σήμερα, τα χρήματα που συγκεντρώνει η εταιρεία από την πώληση ρούχων χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης για χιλιάδες ανθρώπους γύρω από το Bwindi. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής στον Οργανισμό The Gorilla Foundation, μετά την ΕΕ.
Δίπλα από το γραφείο αυτού του φιλανθρωπικού ιδρύματος, δύο από τα βρέφη του Rwamutwe στο Bwindi τρώνε με ηρεμία φρούτα από ένα δέντρο, μέχρι που ακούνε το κάλεσμα του και κατεβαίνουν κάτω. Μοιάζουν ασφαλείς και χαρούμενοι. Το αν θα παραμείνουν έτσι εξαρτάται και από την ικανοποίηση του ντόπιου πληθυσμού.